کافئین چای

می خواهیم در مورد پرطرفدارترین ترکیب شیمیایی موجود در نوشیدنی ها یعنی کافئین صحبت کنیم. ترکیبی آشنا ولی با ویژگیهای خاص و پنهان. در ادامه مقاله با کافئین چای بیشتر آشنا می شویم. پس با چین چای همراه باشید.

کافئین چیست؟

کافئین پرطرفدارترین روان گردان در جهان است، اما به صورت رسمی به عنوان یک ماده اعتیاد آور شناخته نمی شود. کافئینِ خالص، پودر سفید رنگی است که مزه تلخی دارد. این ماده از ترکیب کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است. این ماده در تقسیم بندی شیمیایی مانند مورفین و نیکوتین یک نوع آلکالوئید است و در واقع تنها آلکالوئیدی است که در جهان به صورت روزمره و همگانی بدون محدودیت استفاده می شود. آلکالوئیدها در انسان واکنش های فیزیولوژیکی قوی همراه با اثرهای مخصوص ایجاد می کنند و به ویژه بر سیستم عصبی اثر دارند.

کافئین بیشتر در گیاهان مناطق گرمسیر یافت می شود. قدمت استفاده از این ماده به عصر باستان برمی گردد. تأثیرات شگفت انگیز این ترکیب باعث شده است که امروزه نوشیدنی های حاوی کافئین بالاترین رتبه ی تولید و مصرف را در جهان داشته باشند. کاکائو،کولا، قهوه و انواع چای از شناخته شده ترین گیاهان دارای کافئین هستند.

یکی از دانشمندان عصب شناس در دانشگاه هاروارد به نام «چارلز زایسلر» می گوید: کافئین به همراه نیروی برق به بشر اجازه داده تا بتواند الگوهای طبیعی خواب و بیداری را در هم بشکند و فارغ از چرخه آفتاب زندگی جدیدی برای خود ایجاد کند. این تغییر در وضعیت اقتصادی بشر نیز تحول شگرفی ایجاد کرده و او را از مزرعه به کارخانه کشانده است. کافئین ما را به صورت موقتی خوشحال می کند. کافئین علاوه براینکه هشیاری را افزایش می دهد یک نوع شادی آور موقتی نیز محسوب می شود. درواقع با نشستن کافئین بر گیرنده های آدنوزین خواب آلودگی و آرامش حاصل از وجود آدنوزین به تعویق می افتد و ترشح دوپامین و گلوتامین که هورمون های شادی آور هستند، در مغز افزایش می یابد.

کافئین برای ما چه کارهایی انجام می دهد؟

بعد از مصرف کافئین، این ترکیب در کبد متابولیزه می شود که زمان کل این فرایند حدود ۴۰ ساعت است،اما بیشترین تأثیر کافین را می توان در ۴-۶ ساعت اول پس از مصرف دانست. کافئین هوشیاری را افزایش می دهد. بسیاری از مطالعات، مکانیسمِ اصلی اثر کافئین را حاصل از اثر آن بر گیرنده های آدنوزین می دانند. آدنوزین مولکولی است که طی فعالیتِ فرد و طی سوخت و ساز در بدن تولید می شود.

تجمع آدنوزین سبب ایجاد قسمتی از حالت خستگی و خواب آلودگی در بدن می گردد و این مولکول به تدریج در طی بیداری و فعالیت افزایش و در طی خواب کاهش می یابد. هرچه میزان آدنوزین بیشتر ایجاد می شود، فرد بیشتر احساس خواب آلودگی می کند. از نظر مولکولی، کافئین شباهت زیادی به آدنوزین دارد و می تواند بر گیرنده های آن بنشیند. با اینحال، برخلاف آدنوزین ، کافئین کاراییِ سلول ها را کاهش نمی دهد.

در واقع کافئین در نشستن بر روی گیرنده های آدنوزین با این ترکیب رقابت می کند. در نتیجه به جای کاهش فعالیت سلول ها، سرعت عملکرد آنها افزایش پیدا می کند. به همین دلیل است که پس از مصرف کافئین حس هشیاری و شادابی بدن افزایش پیدا می کند. بنابراین به یاد داشته باشید که قبل از خواب نوشیدنی های کافئین دار مصرف نکنید تا بتوانید به موقع و راحت بخوابید.

کافئین ما را تحریک پذیرتر می کند

کافئین با تأثیری که بر هورمون ها و گیرنده های عصبی دارد می تواند در برخی از افراد باعث ایجاد برانگیختگی شود و ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد. بنابراین بیماران قلبی باید در مصرف خوراکیهای حاوی کافئین احتیاط کنند .(تمام تأثیرات این ماده مانند سایر ترکیبات شیمیایی می تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد)

کافئین ما را کمی لاغرتر می کند

کافئین به صورت موقت، متابولیسم بدن را افزایش می دهد و از این طریق می تواند وزن را کاهش دهد. البته این عملکرد موقتی و ناچیز است و مصرف کافئین باید به اندازه و متعادل و همراه با رژیم غذایی و ورزش انجام شود تا به صورت واقعی و محسوس بتوان وزن را کاهش داد.

کافئین ریشه ی موها را محکم می کند

کافئین با مهار تسترون که یک هورمون عامل ریزش مو است می تواند فولیکول های موها را تقویت کرده و از ریزش مو جلوگیری می کند. همچنین می تواند رشد موها را افزایش داده و از تاثیر آلاینده ها و مواد مخرب بر روی ساقه ی مو بکاهد. این مزیت کافئین بیشتر از طریق مصرف موضعی این ماده حاصل می شود.

کافئین‌ کجاست؟

کافئین فقط در چای و قهوه نیست و تقریباً در ۸۰۰ ماده ی خوراکی موجود در جهان مانند شکلات، نوشابه های گازدار، نوشابه های انرژی زا، مُسکن ها و مواد تقویتی ورزشی وجود دارد.

چای، پرمصرف ترین نوشیدنی کافئین دار

انواع چای دارای مقادیر متفاوتی کافئین هستند و در واقع یکی از دلایلی که چای را بسیار محبوب و پرطرفدار کرده است، همین کافئین و خواص آن می باشد. ما در زمان خستگی و یا خواب آلودگی چای می نوشیم و تقریباً اثر آن را به خیلی زود درک می کنیم. عادت به مصرف مداوم چای درواقع عادت به کافئین موجود در آن است. زیرا کافئین را می توان اصلی ترین ترکیب موجود در برگ انواع چای دانست.

مقدار کافئین در انواع چای

میزان کافئین در انواع چای به ازای یک فنجان دم کرده ی چای سبز ۳۶ میلی گرم و در یک فنجان دمنوش چای سیاه ۴۷ میلی گرم کافئین وجود دارد. یک فنجان دم کرده ی چای سفید ۲۴ میلی گرم کافین دارد. بنابراین می توان به این نتیجه رسید که میزان کافئین در چای سیاه از دو نوع دیگر بیشتر و در چای سفید کمترین مقدار است.

بارها شده که با نوشیدن یه فنجون چای تازه دم خستگی از تن شما بیرون رفته و انرژی از دست رفته شما برگشته، این حس خوب و سرحال شدن بعد از نوشیدن انواع چای بخاطر وجود کافئین در این نوشیدنی است. چای و قهوه از منابع شناخته شده کافئین هستند . جالب است که بدانید کافئین علاوه بر چای و قهوه در بیش از ۶۰ نوع گیاه شامل انواع لوبیا و کاکائو پیدا می شود که از دیگر گیاهانی هستند که منبع کافئین شناخته می شوند.

البته لازم است اشاره کنیم که کافئین فقط در گیاهان وجود ندارند. میزان کافئین‌ قهوه در هر فنجان برحسب نوع قهوه از ۱۵۰ الی ۸ میلی گرم کافئین موجود است. بنابراین تا اینجا بیشترین میزان کافئین به قهوه تعلق می گیرد.

شاید برای شما جالب باشد : چای یا قهوه ؟ کدام بهتر است؟ مقایسه کافئین، طعم و خواص

در مصرف کافئین متعادل باشید

چای نسبت به قهوه درصد متعادل تری کافئین دارد. همانطور که در بالا توضیح داده شد نباید در مصرف کافئین زیاده روی کرد. در واقع مصرف بیش از حد آن به دلیلی افزایش فشار خون و تحریک پذیری می تواند خطرناک هم باشد. در مصرف کافئینِ روزانه، باید حد اعتدال را نگاه کرد. میزان مناسب آن برای هر شخص بستگی به سن و وضعیت جسمانی فرد دارد. برای افراد سالم و بالغ بین ۳۳۰ تا ۴۰۰ میلی گرم در هرروز میزان طبیعی مصرف است. برای کودکان بالاتر از ۱۲ سال، روزانه حداکثر ۱۰۰ میلی گرم و برای کودکان زیر ۱۲ سال به ازای هر کیلو از وزنشان مصرف ۳ میلی گرم از این ماده کافی است.

امروز را بیشتر بخوان : معرفی 8 چای آرام بخش و خواب آور

کافئین در دوران بارداری

خانم های باردار بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم در روز می توانند از این ماده مصرف کنند. با این وجود بهتر است با پزشک متخصص یا مشاور تغذیه خود مشورت کنید.

شما می توانید در فروشگاه تخصصی چین چای انواع چای های خوشمزه و  پر خواص کافیین دار را دنبال و تهیه نمایید.